Almanya’ya öğrenci olarak gelip kalmak

Sıkça karşılaştığımız sorulardan biri olan Almanya’ya öğrenci olarak gelip kalmak, §16 Alman ikamet yasasında (AufenthG) belirtilen şartlara bağlıdır. Buna göre, Almanya’da öğrenimini başarıyla tamamlayan yabancı öğrencilerin öğrenci vizeleri ne kadar uzatılmış olursa olsun iptal edilir. Ancak mezunlar, AufenthG § 16.4’e göre direkt olarak 18 ay iş bulmak için vizelerini uzatabilirler. Vize uzatılıp iş bulunduğunda dikkat edilmesi gereken husus, bulunan branşın üniversite öğrenimiyle paralellik arz etmesi ve iş bulunduğunda, firmada yönetici pozisyonunda bir kişinin çalışma saatlerini ve daha önemlisi, inandırıcı delillerle, ilgili kişi yerine neden Avrupa Birliği vatandaşı olan birinin bu işe alınamadığını açıklayan bir yazısının gerekliliğidir. İş kolu uygun değilse ya da yabancılar dairesi tarafından aynı işi yapacak başka bir Avrupa Birliği vatandaşı olduğu kanaatine varılırsa, yukarıda sözü edilen 18 aylık vize oturuma çevrilmez ve bitiminde Türkiye’ye dönmek zorunda kalınır. İş bulunup yabancılar dairesinin onayıyla §16.4 ile iş bulmak için alınan vize, oturuma çevrildiğinde ise bu, 2 yıl tam gün çalışma sonrası süresiz oturuma çevrilir (§9 Niederlassungserlaubis). Süresiz oturuma sahip kişi, branş gözetilmeksizin istediği işte çalışabilir, Alman vatandaşlığına başvuru yapabilir. Yukarıdaki başvurular için kişinin ilk muhatabı Federal İş Ajansı (Arbeitsamt) değil, yabancılar dairesidir (Ausländerbehörde).

Almanya’ya öğrenci olarak nasıl gelebilirim?

Almanya’ya öğrenci olarak gelmeden önce iki temel soruya cevap bulmamız gerekiyor. Bu sorulardan ilki Almanya’da öğrenim için şart koşulan DSH-2/C2/TD4 seviye Almanca bilgisine sahip olup olmadığımızdır. Dil belgesine sahip olmayanlar şartlı kabul için B1-B2 seviye Almanca bilgisi ibraz ederek başvuru yapacaklardır ve her üniversite şartlı kabul vermemektedir. Cevap vermemiz gereken diğer bir soru ise üniversite öğrenimi boyunca giderlerin kimin tarafından karşılanacağıdır. Öğrenci adaylarından bu nedenle 8.040,- Euro tutarında bloke hesap, vize için şart koşulmuştur. Bloke hesap açamayacak durumdaki adaylar Almanya’daki akraba ya da tanıdıklarından aynı meblağı karşılayan garantör belgesi aldıkları taktirde bu sorunu aşmış olurlar.

Kabul kağıdı (Zulassung) şartları

» Almanya’da birçok üniversite yurtdışından gelen başvuruları ortaklaşa oluşturdukları ve uni-assist olarak adlandırılan, yabancı öğrenciler hizmet dairesi üzerinden alıp, incelemektedir. Belirli bir ücret karşılığında, yurtdışından gelen başvuruların bütün gerekli koşullarını yerine getirip getirmediğini incelemekte ve adaylarla ilgili tüm bilgileri yeni bir bilgisayar sistemine kaydetmektedir. Seçtiğiniz üniversitenin uni-assist uygulamasına dahil olup olmadığını http://www.uni-assist.de/uni-assist-mitglieder.html adlı web sayfasından öğrenebilirsiniz.

» Başvuru formu (standart başvuru formları mevcut olup, bazı üniversitelerin kendi başvuru formları bulunmaktadır)

» Üniversite diploma, transkript, lise diploma yeminli tercümeleri. Uni-assist kriterlerine göre yeminli tercümelerin devlet daireleri tarafından tasdik edilmiş olmasi gerekmektedir. Orjinal belge kopyaları ayrıca Almanya’da vatandaşlık bürolarında tasdiklendiğinde, bu kopyanın önüne eklendiği tercümeler de geçerli olacaktır.

» Neden o üniversitede ve bölümde okumak istediğinize dair motivasyon yazısı

» Dil belgesi: (DSH-2 ya da Türkiye’de birkaç üniversitede yapılan Test Daf 4 4 4 seviyesinde veya Goethe C1-C2 Zertifikat) (Her üniversitenin kendi kriterleri olduğundan daha önce ilgili bölümün sayfanına bakarak dil şartları hakkında kesin bilgiye sahip olabilirsiniz.) Eğer Almanca dil seviyenizi belirten bir belgeniz yok ise her sene güz dönemi başlamadan önce yapılan DSH sınavına girip geçmeniz gerekmektedir. Bu sınav için kurslar açılmış olup, bu kurslara kesin kayıt yaptıran öğrenciler dil belgesi yükümlülüğünü yerine getirmiş olup, DSH sınavına kadar „Bedingte Zulassung“ (Şartlı Kabul) alırlar. Dil kursuna kayıt için genlde B1/B2 seviye Almanca şart koşulmaktadır. Yukarıda belirtilen şartlar genel şartlar olup, kişiye ve duruma göre değişiklik arz edebilirler.

Almanya Öğrenci (Adayı) Vizesi İçin Gerekli Belgeler

Almanya öğrenci adayı vizesi için aşağıda belirtilen belgelerin asıllarının ve ikişer adet fotokopilerinin ibrazı gerekmektedir. Vize ücreti 60 Euro’dur ve bu ücret konsolosluğa şahsen ödenir, Euro dışında başka para birimi kabul edilmez. Almanya öğrenci adayı vizesi için gerekli olan belgeler aşağıda sıralanmaktadır:

» Eksiksiz doldurulmuş vize başvuru formu

» Arka fonu beyaz, 3 adet son 6 ayda çekilmiş fotoğraf

» En az 1 yıl geçerli pasaport

» Kabul kağıdı ya da dil kursu (DSH veya muadili bir kurs) süresini kapsayan ve dil kursuna ödenen miktarı gösteren, kesin kayıt belgesi

» En son okuduğunuz okula ait mezuniyet belgesi ya da diplomanız (ÖSYM/YGS Sonuç Belgesi, Lise Diploması, Diploma, Transkript). Eğer hala öğrenci iseniz yeni tarihli öğrenci belgesi, transkript ve Almanca tercümesi (Yeminli tercüman tarafından çevrilmiş olması gerekli)

» Okul ya da üniversite eğitiminden sonra Türkiye’ye döndüğünüzde çalışacağınıza dair belge ve Almanca eğitiminin iş hayatınızda gerekli olacağını belirten bir yazı

» Ebeveynlerinize ait ikametgah belgesi tercümesiyle birlikte

» Yurtdışında geçerli sağlık sigortası (ilk üç ay için). Daha sonra Almanya’da bulunan sağlık sigortalarına başvurup uygun koşullarda öğrenci sağlık sigortası yaptırabilirsiniz.

» Finansal durum bildirimi. Deutsche Bank`ta 8.040 EUR değerinde bloke hesap (Sperrkonto)

» Konsolosluktan vize başvurusu için en az 2 ay önceden randevu alınmalıdır.

Öğrenci adayı vizesi 6 hafta süreli olup, bu süre zarfında kesin kaydın gerçekleşmesi gerekmektedir. Öğrenci belgenizi kesin kayıttan sonra alarak yabancılar dairesine öğrenci vizesi için başvurmalısınız. Bu vize genelde 6 aylık vize olup her sömestir aktüel öğrenci belgenizle birlikte uzatılır.

Yukarıda belirtilen şartlar genel şartlar olup, kişiye ve duruma göre değişiklik arz edebilirler.

Almanya’da çalışmak ve yaşamak için bir fırsat. Almanya Mavi Kart nedir? Kimler yararlanabilir?

Blaue Karte EU Deutschland yani Almanya Mavi Kart, Almanya’da çalışmak isteyen kalifiye elemanlara çalışma ve oturum olanağı sağlayan bir ayrıcalıktır. Yükseköğrenimi başarıyla tamamlamış herkes bu ayrıcalıktan faydalanıp Almanya’ya çalışmak için gelebilir. Mavi kart almak için aşağıdaki yükümlülüklerin yerine getirilmesi gerekmektedir:

• En az Bachelor seviyesinde öğrenim görmüş olmak.
• Yıllık 50.800 Euro brüt gelir sağlayacak bir iş sözleşmesine sahip olmak. Kalifiye eleman sıkıntısı çekilen matematik, fen, tıp, mühendislik ve bilişim branşlarındaki adaylar için gerekli yıllık meblağ ise 39.624 Euro’dur.

Bu kartın sahipleri 4 yıl oturum izni alırlar. 3. yılın sonunda işçi sözleşmesi devam ediyorsa, kişinin oturumu süresiz oturuma dönüşür. B1 seviyesinde Almanca seviyelerini belgeleyenlere 2. yılın sonunda süresiz oturum verilebilir. İlk sözleşme 4 yıldan az süreli ise, sözleşme süresi üstüne 3 ay konulacak şekilde mavi kart düzenlenir.

Dikkat edilmesi gereken hususlar:

• Herşeyden önce Almanya’ya yasal yollardan giriş yapılması gereklidir. Bunun için ilgili konsolosluklarda § 18c gereğince Almanya’ya iş bulmak için giriş vizesi başvurusu gereklidir. Bu vize tipinde Almanya’ya 6 aylık bir süre için iş bulma amaçlı giriş yapılabilir, mavi kartınızı aldıktan sonra, vizenizi Türkiye’ye dönmek zorunda kalmadan Almanya’da oturuma dönüştürebilirsiniz.
• Blaue Karte Deutschland başvurusu yapmadan önce ZAB’den diploma denklik (özellikle doktor, mühendis, hemşire ve buna yakın alanlarda) alınması şarttır. (Zentralstelle für ausländisches Bildungswesen)
• Yukarıda sayılan meslek sahipleri veya diğer tüm meslekler için Avrupa Birliği vatandaşlarına öncelik prosedürü uygulandığından, ayrıca önceden yerel iş ajansına çalışma izni başvurusu gereklidir. Bu başvuruda, sizi işe alan firmanın patronu, neden sizi diğer Avrupa Birliği vatandaşlarına tercih ettiğini ikna edici şekilde açıklamak zorundadır.

Almanya’da doktor olarak çalışmak

Almanya’da doktor olarak çalışmak istiyorsanız öncelikle meslek izni (Approbation) için başvuruda bulunmanız gerekmektedir. Bulunduğunuz/hedeflediğiniz eyaletteki ilgili kuruluşa başvuru için aşağıdaki belgelere ihtiyacınız vardır:

Kimlik
Vukuatlı nüfus kaydı
Doğum belgesi
Evli ise evlenme cüzdanı
Özgeçmiş
Almanya’da bir sağlık kuruluşundan alınmış resmi sözleşme
B2-C1 tıp/ya da C1 seviye Almanca belgesi telc sertifikalı bir enstitüden alınmış
Tıp fakültesi mezuniyet belgeniz ve ilgili diğer belgeler
Öğreniminiz boyunca gördüğünüz seminerleri ve pratiğinizi içeren detaylı tablo
Çalışma hayatınızla ilgili belgeler
Türkiye’de doktorluk yapma yetkinize dair belge ve başvuru sahibinin bu mesleği Almanya’da sürdürmek istediğine dair belgeler
Sağlık raporu (1 aydan eski olmayacak)
Sabıka kaydı (1 aydan eski olmayacak)
Başvuru sahibinin kendisine karşı herhangi bir yasal sürecin işlemediğine dair beyanatı

Tüm belgelerin yeminli tercüman tarafından tercüme edilmiş olma şartı vardır.

Başvuruya 3-6 ay içerisinde cevap geldikten sonra 6-12 aylık bir asistan doktor statüsünde deneme süreci başlar. Bu süre içerisinde yetkili kuruluş tarafından sınava tabi tutulan doktorlar aşağıdaki konularda sınanırlar:

– Dahiliye (radyoloji, laboratuar, farmakoloji ve acil servis ihtisası dahil olmak üzere)
– Cerrahi (anestezi, farmakoloji ve acil servis ihtisası dahil)
– Seçmeli (genel ya da ihtisas alanınız olan bir tıp dalı)

Sınav ayı, aday tarafından 4 ay önce başvuru yapılmak suretiyle belirlenir.

Bunun dışında adayların ilgili yasa ve yükümlülükler ile ilgili bilgileri de ölçülür. Buna ilaveten meslek izni için başvuran adaylardan bir adet doktor mektubu yazmaları istenir. Sınav ortalama bir saat sürer.

İntibakları test edilmiş asistan statüsündeki doktorlara bu süreçten sonra ya meslek izni (Approbation) verilir, ya da kısmi meslek izni sağlanır. Diğer seçenekler ise deneme safhası uzatılması ya da meslek izni verilmemesidir.

Almanya’da hemşire olarak çalışmak

Almanya’da hemşirelik meslek dalı Gesundheits- und Krankenpfleger/in olarak geçer. Bunun için adaylar normalde 3 sene meslek eğitimi görüp, bu eğitim sonunda verilen devlet sınavıyla bu meslek unvanını taşımaya hak kazanırlar.

Öncelikle Türkiye’de hemşirelik okulunu bitirdikten sonra alınan B2/TestDaF3 dil belgesi ile Almanya’da ilgili eyaletin sağlık birimine diploma denklik başvurusu yapılması gerekiyor. Daha önceki staj ve iş tecrübeleri burada önemli rol oynamaktadır. Adaylardan beklenen 2100 saat teori ve 2500 saat pratik ders görmüş olmalarıdır. Diploma denklik başvurusu 150,- Euro tutarında olup, yaklaşık 2-3 ay sonra cevap gelmektedir. Bu cevapta eğer uygun görülmüşse aday, bilgi sınama sınavına yazılı ve sözlü (Kenntnisprüfung) alınır, sonuca göre tanıma için kendisine daha ne kadar teori ve pratik yapması gerektiği bildirilir (İntibak=Anpassungslehrgang). Bu intibak programını bitirdikten sonra da resmi olarak Gesundheits- und Krankenpfleger/in ünvanını taşımaya sahip olan aday, artık açık olan pozisyonlara başvurabilir. Şu an için doğu Alman kliniklerinde büyük açık görünmektedir. Sabırlı olup, zorluklara katlanabilen adayların önünde başka bir engel yok.

Almanya’da öğretmen olarak çalışmak

Türkiye’den gelen öğretmenlik diplomalarının tanınması için ilk olarak ilgili eyaletlerin eğitim bakanlıkları birimlerine başvuruda bulunulması gereklidir. Alınacak cevaba göre Almanya’da öğretmen olmak isteyenlerin Alman sisteminde öğretmenliği (Lehramt) okumaları gerekir. Seçilecek iki branşa göre kabul veya red alınır. Örneğin üniversitelerin Gymnasium tipi okullarda (L3) Almanca öğretmenliği için kontenjan sınırlıyken, fizik ve kimya için kontenjan sınırlaması (NC) ihtiyaca paralel olarak yoktur. 6 dönem okuduktan sonra birinci devlet sınavı (I. Staatsexamen) biter ve 1,5 ila 2 sene sürecek stajyer öğretmenlik (II. Staatsexamen bzw. Referendariat) yapmak için eyalet okul bölgelerine (Schulamtsbezirk) bölgelerine başvuru yapılır. Ortalama ve branşa göre yaklaşık 1 yıl bekleyip seçilen bölgelerden tayinin çıktığı okulda stajyerliğe başlanır. Bu çok yorucu ve stresli süreç dahilinde verilen pratik ve yazılı sınavların akabinde statüye göre sözleşmeli ya da memur statüsünde, yer varsa staj okulunda, yer yoksa yine ortalama ve branşa göre 1-2 sene tayin bekleyip başka bir okulda öğretmenliğe başlanır. Haftada ortalama 26 saat derse giren öğretmenlerin eline sözleşmeli (E-12/13) iseler ortalama 2.000,- Euro net, memur statüsünde iseler (A12/13) 3.400 Euro geçer. Aradaki maaş farkı büyük olsa da okuldaki yükümlülükleri bakımından farklılıklar vardır.

Türkiye’de öğretmenlik bitirenler Lehramt okumadan Almanya’da herhangi bir okulda bireysel başvuru yoluyla kısa veya uzun vadeli vekil öğretmen olabilirler.